Stefan de Jong

Hoe kwam de bijdrage van Boskalis met ViCi aan de SBIR Circulaire Viaducten tot stand?

‘Na de SBIR-oproep ontstond in samenwerking met adviesbureau Integraaljagers al snel het idee voor circulaire boogviaducten. Boskalis had al eerder een vergelijkbaar viaduct gerealiseerd met betonexpert Martens, die nu ook onderdeel is van consortium ViCi. Een demontabele variant sprak ons meteen aan. Daarvoor is veel minder materiaal nodig en er komt veel grondwerk bij kijken, wat goed past bij Boskalis. Het lijntje met ingenieursbureau ABT was via via snel gelegd. Het consortium was een feit!’

Wat maakt jullie ontwerp zo innovatief?

‘Een viaduct heeft natuurlijk goede steunpunten nodig om het gewicht te kunnen dragen. Nu zie je vaak nog grote betonnen blokken, met daaronder heel veel palen. Dat kan zeker op zandgrond anders: met een prefab-element op een gewapende grondconstructie, van gerecycled kunststof en betonpuin. Dat is bijna net zo sterk als gewapend beton en nog herbruikbaar ook. In bijvoorbeeld klei- of veengrond kunnen we met een paalmatras de krachten gelijkmatig verdelen over losse palen. Het is dan heel goed mogelijk om die op een later moment weer uit de grond te trekken en ergens anders te plaatsen.’

‘Bij ons concept liggen de milieukosten zo’n 50% lager dan gemiddeld’

Wat heeft je tot nu toe verrast in jullie proces?

‘Het geeft mensen energie als ze met iets nieuws bezig mogen zijn. Ondanks dat we bijvoorbeeld in de rekenfase ook tegenslagen hadden, verloren we nooit de drive. Dat is denk ik techneuten eigen. We vinden het leuk om iets nieuws te bedenken en daar zetten we graag een stap extra voor. Dat we binnen het consortium echt iets anders doen dan in de 100 jaar hiervoor, zorgt voor veel intrinsieke motivatie.’

Hoe draagt het ViCi-concept bij aan duurzamer en circulair bouwen?

‘We kwam in de rekenfase tot de conclusie dat de milieukosten over de levensduur bij ons concept zo’n 50% lager liggen dan gemiddeld. Boskalis bouwt al langere tijd met geopolymeerbeton, dat het traditionele beton kan vervangen. Als we daarmee binnen het consortium ook een aantal viaducten kunnen bouwen, daalt de milieu-impact met tot wel 80%. Hoe meer we recyclen, hoe minder grondstoffen we uit de bodem hoeven te halen. Dat maakt ons ontwerp niet alleen duurzaam, maar op de lange termijn ook nog eens veel goedkoper.’

Hoe bevalt de samenwerking?

‘Die helpt enorm. Door het hele land volgen onze collega’s en het SBIR-team van Rijkswaterstaat de actuele ontwikkelingen. Door dat netwerk kunnen we de lijntjes met elkaar verbinden. We moedigen gemeenten en provincies aan om anders te denken. Zij stellen budget nog weleens boven circulaire ambities. Het samenbrengen van alle belangen is misschien wel de grootste uitdaging. We proberen opdrachtgevers daarom te wijzen op de voordelen, ook financieel. Over 20 jaar kunnen we een circulair boogviaduct vrij eenvoudig op een andere plek neerzetten, mocht die behoefte er zijn.’

‘Provincies en gemeenten slaan aan op het circulaire principe en de gedachte erachter’

Wat betekent de aanjaagrol van Rijkswaterstaat voor het consortium?

‘Rijkswaterstaat zit ook in een positie om die rol op zich te nemen, maar je moet wel je nek durven uitsteken. Ik vind het heel goed dat het daar een apart team voor heeft opgezet. Tijdens een van de eerste SBIR-bijeenkomsten ging het over de sloop van een stalen brug bij Vianen. Die was keurig volgens contract op de schroothoop beland. Rijkswaterstaat vertelde dat met pijn in het hart en zei: “Dit gaan we ons niet weer laten gebeuren.” Dat vond ik erg mooi om te horen.’

Hoe zie je de toekomst van jullie ontwerp voor je?

‘We willen zo snel mogelijk laten zien dat ons concept werkt, ook met het oog op volgende projecten. Een belangrijke stap is om veel meer aan de buitenwereld te tonen wat er mogelijk is. Provincies en gemeenten slaan aan op het circulaire principe en de gedachte erachter. We mogen ons prototype nu gaan bouwen. Ons ideaalbeeld is een mock-up bij de Beuningse Plas, zodat we daar de elementaire onderdelen van het viaduct kunnen testen. Als alle partijen daar voldoende vertrouwen uithalen, ligt er op de N35 bij Haarle een mooi project met veel potentie voor dit concept. We zijn nu in overleg met de gemeente Hellendoorn en Rijkswaterstaat, om de haalbaarheid van het circulaire viaduct op de N35 te onderzoeken. Ons concept zou daar ook esthetisch gezien perfect passen, aan de rand van de Sallandse Heuvelrug.’

Waar ben je trots op?

‘Dat zowel bij Boskalis als Rijkswaterstaat mensen steeds enthousiaster zijn geworden over ons concept. Natuurlijk zijn er ook momenten van twijfel geweest, maar alle partijen willen hier graag mee door. Dat vind ik heel mooi. Maar ik ben pas tevreden als we met ons concept ook echt een project hebben gerealiseerd. Ik weet zeker dat er dan ook een vervolg komt. Daar is geen twijfel over mogelijk.’